Mining heritage and proximity tourism: Exploring synergies. The case of Cardona

Authors

  • Joan Carles Llurdés Universitat Autònoma de Barcelona
  • Inmaculada Diaz Soria Université de Toulouse 2. Centre d’Études et de Recherche Travail Organisation Pouvoir (CERTOP). École Doctorale Temps, Espaces, Sociétés, Cultures (TESC)
  • Francesc Romagosa Universitat Autònoma de Barcelona

Abstract

The number of mining heritage tourism experiences in Spain has grown significantly in recent years, thereby contributing to reappraising a resource that has managed to create a small niche in an increasingly competitive tourism context. Simultaneously, the so-called “proximity tourism” has also been gaining acceptance, as it promotes the appreciation of heritage among local people. Based on the idea that both forms of tourism are complementary, this article attempts to identify the synergies between them. The article analyzes the specific case of the Salt Mountain Cultural Park in the old mining town of Cardona, Catalonia. Although with some nuances, the data and analysis show that Cardona has gained prominence in recent years in the sphere of heritage tourism and proximity tourism through the consolidation of its mining tourism offering.

Keywords

mining heritage, proximity tourism, Cardona, local development, synergies

References

AGUAS, Jean-Christophe y GOUYETTE, Bruno (2011). «L’invention d’un tourisme de l’ordinaire. L’exemple des Promenades urbaines». Espaces, tourisme et loisirs, 292, 8-13.

ÁLVAREZ, Miguel Ángel (2007). Arqueología Industrial. El pasado por venir. Gijón: CICEES-INCUNA (colección La Herencia Recuperada, 4).

BAUDRILLARD, Jean y GUILLAUME, Marguerite (1994). Figures de l’altérité. París: Descartes & Cie.

BENITO, Paz (2002). «Patrimonio industrial y cultura del territorio». Boletín de la Asociación de Geógrafos Españoles, 34, 213-228.

— (2012). «Territorio, paisaje y herencia industrial: debates y acciones en el contexto europeo». Documents d’Anàlisi Geogràfica, 58 (3), 443-457.

BENITO, Paz y ALONSO, Pablo (2012). «Industrial heritage and place identity in Spain: from monuments to landscapes». Geographical Review, 102 (4), 446-464. http://dx.doi.org/ 10.1111/j.1931-0846.2012.00169.x

BESSIÈRE, Jacinthe (2000). «Valeurs rurales et imaginaire touristique». EN: AMIROU, Rachid y BACHIMON, Philippe (dir.). Le tourisme local. París: L’Harmattan, 71-92.

BOSCHMA, Ron (2004). «Proximité et innovation». Économie rurale, 280, 8-24.

CANALÍS, Xavier (2009). «Turismo de proximidad, una tendencia coyuntural que plantea un conflicto de intereses». Hosteltur.com. www.hosteltur.com/60622_turismo-proximidad-tendencia-coyuntural-plantea-conflicto-intereses.html [consulta: 6 de julio de 2014].

CÀNOVES, Gemma; VILLARINO, Montse; BLANCO, Asunción; DE UÑA, Elena y ESPEJO, Cayetano (eds.) (2014). Turismo de interior: renovarse o morir. Estrategias y productos en Catalunya, Galicia y Murcia. Valencia: Publicacions de la Universitat de València.

CAÑIZARES, Maria del Carmen (2011a). «Protección y defensa del patrimonio minero en España». Scripta Nova. Revista Electrónica de Geografía y Ciencias Sociales, XV (361). www.ub.edu/geocrit/nova.htm [consulta: 6 de julio de 2014].

— (2011b). «Patrimonio, parques mineros y turismo en España». Cuadernos de Turismo, 27, 133-153.

COLOM, Mercè (2012). «Las marcas turísticas territoriales como herramienta de promoción de Cataluña». Póster presentado en el XIII Coloquio de Geografía del Turismo, Ocio y Recreación (Turismo y Territorio. Innovación, renovación y desafíos). Asociación de Geógrafos Españoles. Barcelona, 14-16 de junio.

COMA, Josep (2014). «Nuevos lugares y productos turísticos en la Cataluña interior. Los productos que no aparecen en el mapa de destinos turísticos catalanes». En: LÓPEZ PALOMEQUE, F. y CÀNOVES, G. (eds.). Turismo y Territorio. Innovación, renovación y desafíos. Valencia: Tirant Humanidades, 415-428.

DEWAILLY, Jean Michel y FLAMENT, Emile. (1993). Dossier des images économiques du monde. París: Sedes.

DÍAZ, Inmaculada y LLURDÉS, Joan Carles (2013). «Reflexiones sobre el turismo de proximidad como una estrategia para el desarrollo local». Cuadernos de Turismo, 32, 65-88.

DÍEZ, Daniel (2012). «Los turismos de interior: un enfoque desde la dimensión de las modalidades turístico-recreativas». Documents d’Anàlisi Geogràfica, 58 (3), 373-396.

EDWARDS, James Arwel y LLURDÉS, Joan Carles (1996). «Industrial heritage: mines and quarries». Annals of Tourism Research, 23 (2), 341-363. http://dx.doi.org/10.1016/0160-7383(95)00067-4

FERNÁNDEZ, Esther (2006). «De tesoro ilustrado a recurso turístico: el cambiante significado del patrimonio cultural». Pasos. Revista de Turismo y Patrimonio Cultural, 4 (1), 1-12.

GARCÍA, Francisco Javier; DELGADO, Aquilino y FELICIDADES, Jesús (2013). «El turismo en la cuenca minera de Riotinto». Cuadernos de Turismo (31), 129-152.

GOVERS, Robert; VAN HECKE, Etienne y CABUS, Peter (2008). «Delineating Tourism: Defining the Usual Environment». Annals of Tourism Research, 35 (4), 1053-1073. http://dx.doi.org/10.1016/j.annals.2008.09.001

INSTITUTO DEL PATRIMONIO CULTURAL DE ESPAÑA (IPCE) (2011). Plan Nacional de Patrimonio Industrial. Madrid: Ministerio de Educación, Cultura y Deportes.

LLURDÉS, Joan Carles (1994). «El turismo industrial y la estética de los paisajes en declive». Estudios Turísticos, 121, 91-107.

— (1995). «Les activitats turístiques de nova creació com una estratègia de reconversió econòmica i ambiental per a zones en decadència. L’exemple del turisme de patrimoni miner a Cardona (Bages)». Documents d’Anàlisi Geogràfica, 27, 75-95.

— (1997). «El turismo de patrimonio industrial y minero. Una experiencia de turismo interior inexplorada». En: VALENZUELA, Manuel (coord.). Los turismos de interior: el retorno a la tradición viajera. Madrid: Ediciones de la Universidad Autónoma de Madrid (Colección de Estudios, 52), 197-206.

— (2001). «Heritage tourism and textile ‘model villages’: the case of River Park, Barcelona, Spain». Tourism Recreation Research, 26 (1), 67-71.

LÓPEZ PALOMEQUE, Francisco y FONT, Xavier (2014). «Evolución reciente de la gestión turística local en los espacios de interior de Cataluña». En: LÓPEZ PALOMEQUE, F. y CÀNOVES, G. (eds.). Turismo y Territorio. Innovación, renovación y desafíos. Valencia: Tirant Humanidades, 479-490.

MAGÁN, José María Aristóteles (2005). «El patrimonio industrial: el gran olvidado en la legislación española sobre bienes culturales». En: ÁLVAREZ, Miguel Ángel (coord.). Didáctica e interpretación del patrimonio industrial. Gijón: Incuna (Colección Los ojos de la memoria, 5), 107-116.

MICHEL, Frank (2012). «L’ailleurs chez soi : tourisme de proximité et exotisme à domicile». L’Autre Voie (8). www.deroutes.com [consulta: 6 de julio de 2014].

MONTILLA, Raúl (2014). «Patrimonio, ¿Hasta dónde conservamos?». La Vanguardia. 15 de marzo, 34-35.

NOGUÉ, Joan (ed.) (2007). La construcción social del paisaje. Madrid: Biblioteca Nueva.

— (2008). «Al margen: Los paisajes que no vemos». En: MADERUELO, Javier (ed.). Paisaje y territorio. Madrid: ABADA, 181-202.

OMT (Organización Mundial del Turismo) (2008). «Entender el turismo: Glosario básico». Organización Mundial del Turismo. http://media.unwto.org/es/content/entender-el-turismo-glosario-basico [consulta: 26 de noviembre de 2014].

PACHÁ, Francis (2013). «Turismo industrial, en construcción». Savia, 24 (octubre), 50-53.

PARDO, Carlos Javier (2002). «Rutas y lugares de patrimonio industrial en Europa: consideraciones sobre su aprovechamiento turístico». Espacio, Tiempo y Forma, serie VI, Geografía, 15, 69-94.

— (2008). Turismo y patrimonio industrial. Un análisis desde la perspectiva territorial. Madrid: Síntesis.

— (2010). «El patrimonio industrial en España: análisis turístico y significado territorial de algunos proyectos de recuperación». Boletín de la Asociación de Geógrafos Españoles, 53, 239-266.

PRAT, Josep Maria (2012). «El desarrollo territorial del turismo industrial en Cataluña (1980-2010)». Estudios y Perspectivas en Turismo, 21 (5), 1173-1189.

PRAT, Josep Maria y CÁNOVES, Gemma (2012). «El patrimonio industrial como dinamitzador del territorio. El caso del ecomuseo La Farinera, en Castelló d’Empúries (Cataluña)». Documents d’Anàlisi Geogràfica, 58 (1), 79-100.

PRAT, Josep Maria y DIAZ SORIA, Inmaculada (2014). «La repetición de visitas en el turismo industrial. Aplicación de un modelo de ecuaciones estructurales en el Bages y el Berguedà». Documents d’Anàlisi Geogràfica, 60 (2), 349-368. http://dx.doi.org/10.5565/rev/dag.88

PRENTICE, Richard; WITT, Stephen y HAMER, Claire (1998). «Tourism as experience. The case of heritage parks». Annals of Tourism Research, 25 (1), 1-24. http://dx.doi.org/10.1016/S0160-7383(98)00084-X

PUCHE, Octavio; HERVÁS, Ana y MAZADIEGO, Luis Felipe (2011). «El patrimonio histórico minero-metalúrgico en España: su impacto en el turismo cultural». De Re Metallica, 17, 27-46.

SAURÍ, David y LLURDÉS, Joan Carles (1995). «Embellishing nature: the case of the Salt Mountain project of Cardona, Catalonia, Spain». Geoforum, 26 (1), 35-48. http://dx.doi.org/10.1016/0016-7185(95)00016-E

SEDPGYM (Sociedad Española para la Defensa del Patrimonio Geológico y Minero) (2008). Carta de El Bierzo del patrimonio industrial minero (27-06-2008). http://www.sedpgym.es/index.php?option=com_content&view=article&id=71:cartadel-bierzo&catid=54:espana&Itemid=84 [consulta: 26 de noviembre de 2014].

URIELY, Nathan (2005). «The tourist experience. Conceptual developments». Annals of Tourism Research, 32 (1), 199-216. http://dx.doi.org/10.1016/j.annals.2004.07.008

URRY, John (1990). The Tourist Gaze: leisure and travel in contemporary societies. Londres: Sage.

URRY, John y LARSEN, Jonas (2012). The Tourist Gaze 3.0. Londres: Sage (3ª edición).

Author Biographies

Joan Carles Llurdés, Universitat Autònoma de Barcelona

Professor titular al Departament de Geografia de la Universitat Autònoma de Barcelona.

També professor a l'Escola Universitària de Turisme i Direcció Hotelera de la Universitat Autònoma de Barcelona.

 

Inmaculada Diaz Soria, Université de Toulouse 2. Centre d’Études et de Recherche Travail Organisation Pouvoir (CERTOP). École Doctorale Temps, Espaces, Sociétés, Cultures (TESC)

Estudiant de Doctorat

Francesc Romagosa, Universitat Autònoma de Barcelona

Professor associat al Departament de Geografia de la Universitat Autònoma de Barcelona.

També professor a l'Escola Universitària de Turisme i Direcció Hotelera de la Universitat Autònoma de Barcelona.

Published

2016-01-28

How to Cite

Llurdés, J. C., Diaz Soria, I., & Romagosa, F. (2016). Mining heritage and proximity tourism: Exploring synergies. The case of Cardona. Documents d’Anàlisi Geogràfica, 62(1), 55–77. https://doi.org/10.5565/rev/dag.231

Downloads

Download data is not yet available.