La producción del espacio en la modernidad líquida

Autores/as

  • Josep Pueyo Ros Laboratori d'anàlisi i gestió del paisatge. Universitat de Girona

Resumen

El artículo quiere mostrar que el marco teórico de la modernidad líquida, definido por Zygmunt Bauman, puede ofrecer nuevos campos de exploración y nuevas perspectivas en el estudio de los fenómenos geográficos. La división del espacio en tres partes (prácticas espaciales, representación del espacio y espacios de representación), ideada por el sociólogo francés Henri Lefebvre, será el punto de partida. Para cada dimensión espacial, se analiza un ejemplo utilizando la modernidad líquida como marco de análisis. Dichos ejemplos son, sucesivamente: las políticas de desarrollo local, la geoweb y los no-lugares como nuevos espacios simbólicos. Al final del artículo, se valoran las aportaciones de la modernidad líquida al análisis de cada uno de los ejemplos, así como algunas posibles aportaciones que el marco de la modernidad líquida podría ofrecer al análisis geográfico.

Palabras clave

análisis geográfico, modernidad líquida, desarrollo local, geoweb, no-lugares

Citas

ABAD ARAGÓN, L. (2010). «Gobernanza y desarrollo territorial: Una perspectiva geográfica». Gedeur, 10.

ALBRECHTS, L. i COPPENS, T. (2003). «Megacorridors: Striking a balance between the space of flows and the space of places». Journal of Transport Geography, 11 (3), 215-224. http://dx.doi.org/10.1016/s0966-6923(03)00032-2

ARENAS, L. (2011). «Zygmunt Bauman: Paisajes de la modernidad líquida». Daimon, 54, 111-124.

BATTY, M.; HUDSON-SMITH, A.; MILTON, R. i CROOKS, A. (2010). «Map mashups, Web 2.0 and the GIS revolution». Annals of GIS, 16 (1), 1-13. http://dx.doi.org/10.1080/19475681003700831

BAUMAN, Z. (1996). «From Pilgrim to Tourist». A: HALL, S. i DU GAY, P. (eds.). Questions of cultural identity. Londres: SAGE Publications.

— (2003a). Modernidad líquida. Mèxic: Fondo de Cultura Económica.

— (2003b). «Utopia with no topos». History of the Human Sciences, 16 (1), 11-25. http://dx.doi.org/10.1177/0952695103016001003

— (2006). Vida líquida. Barcelona: Paidós.

— (2010). Mundo-consumo: Ética del individuo en la aldea global. Barcelona: Paidós.

— (2012). «Times of interregnum». Ethics and Global Politics, 5 (1), 49-56. http://dx.doi.org/10.3402/egp.v5i1.17200

BECK, U. (1992). Risk society: Towards a new modernity. Londres: Sage.

BENACH, N.; ALBET I MAS, A. i SOJA, E. W. (2010). Edward W. Soja: La perspectiva postmoderna de un geógrafo radical. Barcelona: Icaria.

BLATTER, J. (2004). «From “spaces of place” to “spaces of flows”?: Territorial and functional governance in cross-border regions in Europe and North America». International Journal of Urban and Regional Research, 28 (3), 530-548. http://dx.doi.org/10.1111/j.0309-1317.2004.00534.x

BRIGHT, J. B. (2010). Liquid modernity as analytical framework: A study of isolated northern towns. Sheffield Hallam University. Tesi doctoral.

CAQUARD, S. (2013). «Cartography I: Mapping narrative cartography». Progress in Human Geography, 37 (1), 135-144. http://dx.doi.org/10.1177/0309132511423796

CASTELLS, M. (1995). La ciudad informacional: Tecnologías de la información, reestructuración económica y el proceso urbano-regional. Madrid: Alianza.

— (2000). «The contours of the network society». Foresight, 2 (2), 151-157. http://dx.doi.org/10.1108/14636680010802591

COOLS, M. (2010). Safety, societal problems and citizens’ perceptions: New empirical data, theories, and analyses. Antwerpen: Maklu Uitgevers N.V.

DEMATTEIS, G. i GOVERNA, F. (2005). «Territorio y territorialidad en el desarrollo local: La contribución del modelo SLOT». Boletín de la AGE, 39, 31-58.

FERRELL, J. (2012). «Anarchy, Geography and Drift». Antipode, 44 (5), 1687-1704. http://dx.doi.org/10.1111/j.1467-8330.2012.01032.x

GARCÍA, A. G. i BUJALANCE, B. D. (2011). «From City to Metapolis: Making and Unmaking Landscapes in Andalusia». International Journal of Urban and Regional Research, 35 (6), 1272-1283. http://dx.doi.org/10.1111/j.1468-2427.2011.01104.x

GONZÁLEZ-ROMERO, D. (2010). «Turismo y ciudad: Espacio y lugar de imaginarios líquidos. Puerto Vallarta». Nodo, 5 (9), 5-18.

GRAHAM, M. i ZOOK, M. (2011). «Visualizing global cyberscapes: Mapping user-generated placemarks». Journal of Urban Technology, 18 (1), 115-132. http://dx.doi.org/10.1080/10630732.2011.578412

HAKLAY, M.; SINGLETON, A. i PARKER, C. (2008). «Web mapping 2.0: The neogeography of the GeoWeb». Geography Compass, 2 (6), 2011-2039. http://dx.doi.org/10.1111/j.1749-8198.2008.00167.x

HALFACREE, K. (2012). «Heterolocal Identities?: Counter-Urbanisation, Second Homes, and Rural Consumption in the Era of Mobilities». Population, Space and Place, 18 (2), 209-224. http://dx.doi.org/10.1002/psp.665

HALLIN, A. i DOBERS, P. (2012). «Representation of space: Uncovering the political dimension of guided tours in Stockholm». Scandinavian Journal of Hospitality and Tourism, 12 (1), 8-26. http://dx.doi.org/10.1080/15022250.2012.655079

HARVEY, D. (1998). La condición de la posmodernidad: Investigación sobre los orígenes del cambio cultural. Buenos Aires: Amorrortu.

IGOE, J.; NEVES, K. i BROCKINGTON, D. (2010). «A spectacular eco-tour around the historic bloc: Theorising the convergence of biodiversity conservation and capitalist expansion». Antipode, 42 (3), 486-512. http://dx.doi.org/10.1111/j.1467-8330.2010.00761.x

LEFEBVRE, H. i NICHOLSON-SMITH, D. (1991). The Production of Space. Oxford: Blackwell. Edició original: La production de l’espace. París: Anthropos, 1974.

LYOTARD, J. (1979). La condition postmoderne: Rapport sur le savoir. París: Éditions de Minuit.

MATHIESEN, T. (1997). «The viewer society: Michel Foucault’s “Panopticon” revisited». Theoretical Criminology, 1 (2), 215-234. http://dx.doi.org/10.1177/1362480697001002003

MENDEZ, R.; MICHELINI, J. J. i ROMEIRO, P. (2006). «Redes socio-instucionales e innovación para el desarrollo de las ciudades intermedias». Ciudad y Territorio: Estudios Territoriales, 38 (148), 377-395.

MONNET, J. (2011). «The symbolism of place: A geography of relationships between space, power and identity». CyberGeo. http://dx.doi.org/10.4000/cybergeo.24747

MUÑOZ, F. (2008). Urbanalización: Paisajes comunes, lugares globales. Barcelona: Gustavo Gili.

NOGUÉ, J. i ALBET, A. (2007). «Cartografía de los cambios sociales y culturales». A: ROMERO, J. i ORTEGA VALCÁRCEL, J. (eds.). Geografía humana: Procesos, riesgos e incertidumbres en un mundo globalizado. 2a ed. Barcelona: Ariel.

NOGUE, J. i VICENTE, J. (2004). «Landscape and national identity in Catalonia». Political Geography, 23 (2), 113-132. http://dx.doi.org/10.1016/j.polgeo.2003.09.005

PHIPPS, A. (2011). «Comparisons of residents’ perceptions of patterns and trends on computer-animated maps and graphs and on google maps of events in their neighbourhoods». Cartographica, 46 (3), 185-199. http://dx.doi.org/10.3138/carto.46.3.185

PIÑON, F. (2013). «Mundo consume». 452ºF, 8, 160-161.

PRIES, L. (2005). «Configurations of geographic and societal spaces: A sociological proposal between “methodological nationalism” and the spaces of flows». Global Networks, 5 (2), 167-190. http://dx.doi.org/10.1111/j.1471-0374.2005.00113.x

PUENTE LOZANO, P. (2011). «La reconstrucción de los enfoques críticos contemporáneos y el rol del espacio». Documents d’Anàlisi Geogràfica, 57 (2), 223-254.

QUAGLIERI DOMÍNGUEZ, A. i RUSSO, A. P. (2010). «Paisajes urbanos en la época post-turística: Propuesta de un marco analítico». Scripta Nova: Revista Electrónica de Geografía y Ciencias Sociales [en línia], 14 (323). http://www.ub.es/geocrit/sn/sn-323.htm.

ROMERO, J. i ORTEGA VALCÁRCEL, J. (2007). Geografía humana: Procesos, riesgos e incertidumbres en un mundo globalizado. 2a ed. Barcelona: Ariel.

SÁNCHEZ, C. (2006). «Flujos, elementos y formas sociales: La modernidad líquida a debate». Política y Sociedad, 43 (2), 63-84.

SANTOS, M. (1995). «El retorno del territorio». A: BOSQUE, J. i ORTEGA, F. (eds.). Comentario de textos geográficos: Historia y crítica del pensamiento geográfico. Barcelona: Oikos-Tau, 166-170.

SOJA, E. W. (1990). Postmodern geographies: The reassertion of space in critical social theory. Londres: Verso.

— (1996). Thirdspace: Journeys to Los Angeles and other real-and- imagined places. Malden: Blackwell.

— (2000). Postmetropolis: Critical studies of cities and regions. Oxford: Blackwell.

Biografía del autor/a

Josep Pueyo Ros, Laboratori d'anàlisi i gestió del paisatge. Universitat de Girona

Estudiant de doctorat al grup de recerca Aigua (Medi Ambient i Tecnologies de la Informació Geogràfica)

Publicado

02-06-2014

Cómo citar

Pueyo Ros, J. (2014). La producción del espacio en la modernidad líquida. Documents d’Anàlisi Geogràfica, 60(2), 369–385. https://doi.org/10.5565/rev/dag.123

Descargas

Los datos de descargas todavía no están disponibles.